Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny przyjęła rządowy projekt nowelizacji Kodeksu Pracy dotyczący terminowych umów o pracę. Pracowała nad nim Podkomisja Stała ds. Rynku Pracy. Projekt przedmiotowej nowelizacji został skierowany do konsultacji społecznych w październiku 2014 roku, a prace nad nim trwały kilka lat. Pracodawcy nadal mają zastrzeżenia do niektórych przewidzianych w nim rozwiązań. Niemniej jednak zmiany te wynikają z potrzeby dostosowania przepisów do prawa unijnego oraz ograniczenia zdarzających się na rynku pracy nadużyć.
24 lipca 2015 roku Sejm przyjął, bez poprawek, ustawę z 25 czerwca 2015r. zmieniającą Kodeks Pracy w zakresie umów terminowych. Zmiany mają wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, a więc w lutym 2016 roku.
Dotychczasowe przepisy ograniczały do dwóch liczbę umów o pracę na czas określony, z drugiej strony dając furtkę w postaci wieloletnich kontraktów, nie zastrzegając maksymalnego czasu ich trwania, z której pracodawcy chętnie korzystali. Sytuacja taka wynika z dodatkowych utrudnień związanych z zatrudnieniem pracownika na czas niekreślony. Przy ewentualnym zakończeniu współpracy w przypadku umów nieokreślonych dłuższy jest okres wypowiedzenia, konieczne jest podanie przyczyny wypowiedzenia umowy. Zmiany w przepisach mają ukrócić takie praktyki.
Najważniejsze zmiany przewidziane ustawą dotyczą:
- likwidacji umów na zastępstwo oraz umów na czas wykonywania określonej pracy jako odrębnych rodzajów umów. Zmiana przewiduje ograniczenie rodzajów umów o pracę do: umowy o pracę na okres próbny, umowy o pracę na czas określony i umowy o pracę na czas nieokreślony.
- dopuszczalności ponownego zawarcia umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem, jeżeli ma być zatrudniony przy wykonywaniu pracy innego rodzaju lub po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę.
- wprowadzenia limitów czasowych i ilościowych umów zawieranych na czas określony. Maksymalny okres zatrudnienia pracownika na czas określony nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba takich umów z tym samym pracownikiem nie będzie mogła być większa niż trzy. W przypadku przekroczenia tych limitów umowa przekształci się w umowę na czas nieokreślony.
- wprowadzenia wyjątków od limitów czasowych i ilościowych umów na czas określony, w razie zatrudnienia pracownika: na zastępstwo w czasie usprawiedliwionej nieobecności w pracy innego pracownika, przy pracach dorywczych lub sezonowych, na okres kadencji, oraz gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie, jeżeli zawarcie umowy na czas określony w danym przypadku służyć będzie zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i będzie niezbędne w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
- wprowadzenia obowiązku zawiadomienia Państwowej Inspekcji Pracy o zawarciu umowy o pracę na czas określony z powodu obiektywnych przyczyn. Pracodawca będzie musiał dokonać tego zawiadomienia w ciągu 5 dni roboczych, w formie pisemnej lub elektronicznej. Niedopełnienie tego obowiązku będzie zagrożone karą grzywny w wysokości od 1.000,00zł do 30.000,00zł.
- uzależnienia długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Zmiany wprowadzą jednolite zasady dla okresu wypowiedzenia umowy na czas określony i umowy na czas nieokreślony.
- umożliwienia pracodawcy jednostronnego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, z zachowaniem w tym czasie prawa do wynagrodzenia.
Przewidziane zmiany mają z założenia ograniczyć zawieranie długoterminowych umów o pracę na czas określony oraz zwiększyć zatrudnienie w oparciu o umowy bezterminowe.
Skomplikowane przepisy przejściowe powodują trudności w ustaleniu, do których umów na czas określony będą miały zastosowanie przepisy obecne, a do których przepisy znowelizowane.
Autor: KGk